Zastygła żywica kojarzy Ci się wyłącznie z jasną, miodową bryłką, w której zaklęte są pęcherzyki powietrza, fragmenty roślin lub zwierząt? Czas zweryfikować swoje przekonania! Odmiany bursztynu zachwycają mnogością kolorów i wielkością.
Spis treści
Najpopularniejsze rodzaje bursztynu mają barwę od jasnożółtej przez złocistą aż po ciemnoczerwoną, choć możesz znaleźć też zielone, niebieskie i czarne bryłki. Sprawdź, od czego zależy kolor bursztynu.
Odmiany bursztynu – przewodnik dla kolekcjonerów
Jak wybrać biżuterię z bursztynu? Poznaj jego odmiany, aby dowiedzieć się, która najlepiej pasuje do Twojego stylu.
Bursztyn bałtycki to powszechnie występująca odmiana bursztynu. Pochodzi z regionu Morza Bałtyckiego – Polski, Litwy, Łotwy, Estonii i krajów skandynawskich. Charakteryzuje się bogatą paletą kolorów. Najczęściej jest jasnożółty, pomarańczowy i ciemnobrązowy. Często zawiera inkluzje, czyli zamknięte w nim owady lub rośliny. Ta cecha podnosi jego wartość kolekcjonerską.
Bursztyn dominikański występuje we wschodniej i środkowej części wyspy Haiti, na której leży Dominikana. Przeważnie jest koloru żółtego, ale zdarzają się również wyjątkowe, niebieskie bryłki. Cechuje go duża przeźroczystość. Zdarzają się inkluzje – odnaleziono nawet żywicę z fragmentami jaszczurek i żab.
Bursztyn birmański pochodzi z Mjanmy. Nazywa się go również birmitem. Często wydobywa się bryłki z inkluzjami, w nielicznych odnaleziono nawet fragmenty dinozaurów. Ma około 99 milionów lat, jest więc bardzo stary. Zazwyczaj odnajdywane są spłaszczone, owalne kawałki.
Rzadkie i mniej znane odmiany bursztynu
Bursztyny kojarzą się przede wszystkim z ozdobami biżuterii szeroko dostępnej w sklepikach niedaleko polskich plaż. Najczęściej mają one żółtawy lub brązowawy, a rzadziej zielonkawy, kolor. Istnieją jednak również inne rodzaje bursztynu.
Jak rozpoznać bursztyn? Najprostszą metodą jest test pływalności w roztworze soli. Prawdziwy okaz powinien wypłynąć na powierzchnię. Inny skuteczny sposób to podgrzewanie – minerał wydziela wówczas charakterystyczny, żywiczny zapach.
Od czego zależy kolor bursztynu? Przede wszystkim od pochodzenia oraz warunków, w jakich żywica ta była przetwarzana przez miliony lat. Zróżnicowanie kolorystyczne wynika również z domieszki różnych związków organicznych.
Niebieskie bursztyny wydobywa się z kopalni wokół Santiago w Dominikanie. Powstały z wymarłego gatunku drzew Hymenaea protera, które występowało w tropikach Ameryki Środkowej. Światło odbijające się od powierzchni zastygłej żywicy sprawia, że lekko opalizują na niebiesko.
Jak wygląda czarny bursztyn? To naturalny bursztyn bałtycki, który zawdzięcza swój głęboki kolor pozostawieniu na nim warstwy zwietrzeliny i obróbce termicznej. Powstała z nim biżuteria wygląda pięknie i tajemniczo.
Naturalny zielony bursztyn o oliwkowym zabarwieniu nazywamy bursztynem ziemnym. Występują w nim liczne pęcherzyki gazu powstałe podczas procesów gnilnych. Na jego powierzchni można dostrzec również brązowe lub czarne fragmenty. Niestety, często można spotkać ozdoby, które swój piękny kolor uzyskały dzięki ingerencji człowieka – obróbce w autoklawie.
Ciekawostki o odmianach bursztynu
Bursztyn jest skamieniałą żywicą drzew. Powstał miliony lat temu. Najstarsze okazy pochodzą z austriackich, szwajcarskich i niemiecki Alp i mają nawet 230 milionów lat.
Nazwa bursztyn pochodzi od niemieckiego słowa Bernstein (pol. „płonący kamień”). Niekiedy używa się również określenia jantar o pochodzeniu ugrofińskim. W Grecji nazywany był elektronem, czyli „kamieniem, który przyciąga”.
Najwięcej bursztynu na świecie pochodzi z regionu Morza Bałtyckiego. Około 95% światowych zasobów bursztynu wydobywa się w tym obszarze.
Bursztyn od dawna jest ceniony za swoje domniemane właściwości lecznicze. Przypisuje się mu łagodzenie bólu, działanie antybakteryjne i pomoc w stanach zapalnych.
W niektórych okazach bursztynu odkryto krew i miękkie tkanki dawno wymarłych stworzeń. Teoretycznie otwiera to możliwości na badanie prehistorycznego DNA, choć w praktyce byłoby to bardzo trudne do realizacji.
Bursztynu używa się do tworzenia wyjątkowych dzieł sztuki. Słynna Bursztynowa Komnata jest jednym z najbardziej znanych przykładów artystycznego wykorzystania zastygłej żywicy.
Bursztyn bałtycki – dlaczego jest tak ceniony?
Popularność bursztynu bałtyckiego, czyli złota Bałtyku, wynika z jego piękna i różnorodności form. Ta skamieniała żywica drzew iglastych powstała ponad 40 milionów lat temu. Wyróżnia się pięknymi kolorami i częstą inkluzją. Te naturalne „kapsuły czasu” dają wgląd w pradawne ekosystemy. Dlatego też są cennym źródłem informacji dla naukowców.
Od czasów prehistorycznych bursztyn był używany jako materiał na biżuterię i amulety, a także jako towar handlowy na słynnym „szlaku bursztynowym”, który łączył Europę Północną z południowymi i wschodnimi regionami kontynentu i prowadził aż do Morza Śródziemnego. Przypisywano mu magiczne właściwości lecznicze i ochronne.
Jego ciepłe, miodowe odcienie sprawdzają się zarówno do wyrobu prostych naszyjników, jak i bardziej ozdobnych kombinacji. Ten materiał chętnie wykorzystywany jest jako ozdoba portfeli, dzieł sztuki i składnik kremów lub odżywek do włosów w przemyśle kosmetycznym, gdzie przypisuje się mu zdolność do poprawy elastyczności skóry i działanie przeciwzapalne.
Jak bursztyn jest klasyfikowany?
Bursztyn to mieszanina kilkudziesięciu różnych związków. Zazwyczaj zawiera ok. 67 do 81% węgla i ok. 1% siarki. Resztę stanowią tlen i wodór oraz kwas bursztynowy. Jego skład chemiczny to: (C10H16O) + związki siarki. Twardość w skali Mohsa wynosi 2-2,5. Gęstość minerału to ok. 1,08 g/cm³, niemal porównywalna do gęstości wody morskiej.
Odmiany bursztynu dostępne na rynku
Wyróżnia się około 60 odmian bursztynu dostępnych na rynku. Wśród nich najpopularniejsze są bursztyn bałtycki, burmit, bursztyn dominikański, bursztyn japoński i bursztyn meksykański. Największe pokłady minerału znajdują się w obwodzie królewieckim. Dla miłośników bursztynu co roku odbywają się targi Amberif w Gdańsku.
Marzą Ci się kolczyki z bursztynem? Piękne okazy znajdziesz na Pakamera.pl.
Pytania i odpowiedzi
Jakie są unikalne cechy bursztynu dominikańskiego?
Bursztyn dominikański cechuje się dużą przeźroczystością i często występuje w rzadkim niebieskim kolorze. Znajduje się w nim także inkluzje, w tym fragmenty jaszczurek i żab.
Dlaczego bursztyn birmański jest uważany za wyjątkowy?
Bursztyn birmański, znany także jako birmite, jest bardzo stary, ma około 99 milionów lat. Wyróżnia się tym, że w jego inkluzjach odnajdywano fragmenty dinozaurów.
Jakie metody można użyć, aby rozpoznać prawdziwy bursztyn?
Prawdziwy bursztyn można rozpoznać za pomocą testu pływalności w roztworze soli, gdzie powinien wypłynąć na powierzchnię, oraz przez podgrzewanie, które wydziela charakterystyczny, żywiczny zapach.
Od czego zależy różnorodność kolorystyczna bursztynu?
Kolor bursztynu zależy od jego pochodzenia i warunków, w jakich żywica przetwarzała się przez miliony lat, a także od domieszki różnych związków organicznych.
